Jest do drugi z serii artykułów na temat kultury Kaszub. Fascynacja tą grupą etniczną zaczęła się po odbyciu projektu europejskiego pt: "Etniczne fascynacje gimnazjalisty - Ślązacy i Kaszubi". Podczas wyjazdu projektowego poznałem wiele fascynujących informacji i ciekawostek. Dlatego postaram się wam je przybliżyć. Dziś zajmiemy się architekturą i strojem kaszubskim :)
Dla większości z nas pierwsze skojarzenie z hasłem "Kaszubska architektura" to domy o białych
ścianach „w kratę” z czarnego szkieletu z belek, zwanych popularnie murem
pruskim. Warto jednak zaznaczyć, że te właśnie były charakterystyczne głównie
dla terenów zamieszkałych przez Słowińców, gdzie dominującym elementem
krajobrazu było budownictwo szkieletowe. Od wieków domy i zabudowania
gospodarcze wznoszono w ten sposób, że najpierw stawiano drewniany, dębowy
szkielet, który wypełniano
specjalnie przygotowaną gliną, mieszana ze słomą lub
sianem zwijanym w specjalne warkocze i przeplatanymi między belkami
wspomnianego szkieletu. Dębowe drewno z czasem ciemniało, więc gliniane
wypełnienie, każdego roku bielone, odcinało się od niego coraz bardziej. Typowa
ściana tutejszego budynku wygląda jak płachta pocięta pionowymi, poziomymi i
skośnymi ciemnymi liniami jej szkieletu. Stąd częste określenie
charakteryzujące Pomorze – „Kraina w kratę”.
Pierwsze wsie i osady zakładane na Pomorzu miały charakter
rybacki. Z czasem wraz z uprawą ziemi zaczynają się pojawiać pomieszczenia dla zwierząt, na narzędzia
rolnicze i do magazynowania zbieranych plonów. Mniejsze wsie związane były z
piecami smolnymi, hutami szkła, młynami lub tartakami.
Co do ubioru natomiast, nie wiadomo jak wyglądał autentyczny ludowy strój kaszubski, bo szybko ręczne
wykonanie zastąpiła produkcja masowa, uproszczająca niestety wzory haftów i
inne elementy charakterystyczne dla niego. Strój używany dzisiaj przez zespoły
folklorystyczne, zostały odtworzone na podstawie źródeł historycznych.
Kaszubkę zobaczyć można było w jednobarwnej spódnicy (kitel,
czitel), szerokiej z kilkoma nawet halkami (ich ilość była wyznacznikiem
zamożności), czasem wykończonej czarnym pasem. Do niej zakładała fartuch
(szertuch) w kwiatowe wzory lub biały, haftowany oraz biała bluzkę o szerokich
rękawach, wiązanych w mankiety wstążką w kolorze spódnicy. Na to gorsecik
(serdak) pluszowy lub płaszcz (jupa, kabat). Dziewczyna zdobiła głowę wiankiem,
a mężatka zakładała na głowę haftowany bądź gładki czepiec. Stroju dopełniały
czarne buty na obcasie lub płaskie pantofelki (wiksówki).
Mężczyzna ubrany bywał w białą płócienną koszulę wiązaną pod
szyją tasiemką, kamizelkę (liwk) i białe spodnie (buksy) wpuszczone w czarne
buty z wysoką cholewką. Na wierzch granatowa sukmana, na podszewce, zdobiona
mosiężnymi guzikami, która najczęściej przechodziła w rodzinie z ojca na syna.
Na głowie noszono czarny filcowy kapelusz, który jeśli mężczyzna był kawalerem –
dodatkowo zdobiło piórko. Skórzane buty nazywano natomiast skorznie.
Źródło:
Wiedza własna :) oraz;
http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/15036,swolowo-stolica-krainy-w-krate.html
http://pl.wikipedia.org/wiki/Str%C3%B3j_kaszubski
http://www.polalech.pl/kaszubski-opis.htm
http://www.polskatradycja.pl/folklor-regionalny/stroje-ludowe/pomorze-kujawy-i-wielkopolska/126-stroj-kaszubski.html
Zdjęcia pochodzą z prywatnego zbioru :)
http://pl.wikipedia.org/wiki/Str%C3%B3j_kaszubski
http://www.polalech.pl/kaszubski-opis.htm
http://www.polskatradycja.pl/folklor-regionalny/stroje-ludowe/pomorze-kujawy-i-wielkopolska/126-stroj-kaszubski.html
Zdjęcia pochodzą z prywatnego zbioru :)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz
Uwaga: tylko uczestnik tego bloga może przesyłać komentarze.